ΤΟ ΣΤΟΡΙ
Ένας μικρός παραγωγός, αποφασίζει να διαθέσει λιανικώς το μέλι του. Έχει ήδη κοπιάσει να το παράγει κι έχει φτάσει η στιγμή να το συσκευάσει σε μικρά και μεγάλα βάζα που έχει προμηθευτεί. Ο ίδιος πιστεύει ότι το μέλι του είναι το καλύτερο του κόσμου. Δεν ξέρει όμως, ότι από το βάζο δεν περνά ούτε η γεύση ούτε το άρωμα. Περνά από την ετικέτα όμως.
ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ
Ο άνθρωπος ανέκαθεν προστάτευε την τροφή και το νερό του με διάφορους τρόπους, σε δοχεία από πηλό, με φύλλα, σε καλάθια και σε δέρματα. Ο ρόλος της συσκευασίας είναι να διατηρήσει το περιεχόμενο της. Αν για παράδειγμα είναι φαγητό αποτρέπει την είσοδο του αέρα και έτσι την αλλοίωση του περιεχομένου, αν είναι εύθραυστο αντικείμενο αποτρέπει την καταστροφή του από πτώση ή χτυπήματα κ.λπ.
Όταν έχουμε συσκευασία πλήθους ομοειδών προϊόντων ή υπηρεσιών, έχουμε τυποποίηση. Η «τυποποίηση» ή με την ελαστικότερη έννοια «συσκευασία» είναι ένας κλάδος που έχει ιστορία ίση σχεδόν με την ιστορία του εμπορίου.
Η πρώτη συστηματική τυποποίηση έγινε το 1746 στην Αγγλία. Τότε ο γιατρός Robert James πούλησε μία «σκόνη για τον πυρετό» σε κουτί. Μερικά χρόνια αργότερα ο Yardley από το Λονδίνο πούλησε άρωμα λεβάντας σε γυάλινη μποτίλια και οι Grosse & Blackwell ξεκίνησαν να πουλούν το ελαιόλαδο και την μουστάρδα σε βάζα.
Τα βασικότερα υλικά συσκευασίας που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, σίδηρος, γυαλί, ξύλο, φιλμ νάιλον ή συνδυασμοί των ανωτέρω, αλλά και σε διάφορα σχήματα και μορφές, όπως κουτιά, βάζα, κιβώτια ξύλινα και μεταλλικά, σακούλες, δοχεία, τσουβάλια κ.λπ. Η συσκευασία σήμερα είναι μία από τις μεγαλύτερες ευκολίες για τον άνθρωπο, για φανταστείτε να ψωνίζατε στο σούπερ μάρκετ χωρίς καλάθι, σακούλα ή τσάντα;
Ειδικές έρευνες, μάλιστα, έχουν καταδείξει ότι στις ανεπτυγμένες κοινωνίες η συσκευασία επηρεάζει σε ποσοστό 40% την απόφαση του καταναλωτή για την αγορά κάποιου αγαθού, ενώ η τιμή μόλις κατά 25%. Από αυτό και μόνο αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της.
Η ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΝΑ ΠΕΙΣΕΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, για την ποιότητα του περιεχομένου. Μια καλή συσκευασία εκτός από το ενδιαφέρον που πρέπει να προκαλεί στον καταναλωτή, αποτελεί άριστο μέσο αναγνώρισης και υπενθύμισης του προϊόντος. Πρέπει να ταιριάζει στο προϊόν που καλείται να «φιλοξενήσει, να ερεθίζει τις αισθήσεις του ενδιαφερόμενου και να σαφής. Πρέπει σε μικρό χρονικό διάστημα να δίνει στον υποψήφιο πελάτη να καταλάβει τι ακριβώς πρόκειται να αγοράσει.
Η συσκευασία είναι ένα μέσο που δίνει τη δυνατότητα στον παραγωγό να εκφράσει τα ποιοτικά κι εμπορικά χαρακτηριστικά του προϊόντος του, που το διαφοροποιούν από άλλα παρόμοια. Ταυτόχρονα, στη συσκευασία αναγράφεται υποχρεωτικά η «ταυτότητα» του προϊόντος και τα στοιχεία της επιχείρησης (επωνυμία, διεύθυνση, τηλέφωνα κ.λπ.) κι αυτό λειτουργεί ως μέσο υπενθύμισης που βοηθά τον πελάτη να ξαναβρεί τον παραγωγό.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η συσκευασία δεν καλύπτει μόνο θέματα προστασίας και μεταφοράς του προϊόντος, αλλά κατέχει ένα σπουδαίο ρόλο στην επικοινωνία και στην προβολή – προώθηση.
Προσοχή όμως, για να είναι μια συσκευασία πετυχημένη, θα πρέπει να έχει προσεχθεί ιδιαίτερα, ώστε να ταιριάζει απόλυτα με την εικόνα και τη διαΦΗΜΙστική προσέγγιση του προϊόντος που περιέχει, να έχει το κατάλληλο μέγεθος, σχήμα, χρώμα (ένας ελκυστικός συνδυασμός χρωμάτων αποτυπώνεται στο μυαλό του καταναλωτή), υλικό (αντοχή). Για το λόγο αυτό η συνεργασία των παραγωγών με ειδικούς στον τομέα αυτό είναι όχι απλώς επιθυμητή αλλά επιτακτική.
ΤΟ ΜΕΛΙ
Ξεκινάμε με ένα παράδειγμα: υποθέτουμε πως το καλό προϊόν «μέλι» είναι αυτό που προέρχεται από πλούσιες σε αρωματικά φυτά περιοχές, έχει τυποποιηθεί χωρίς θερμική επεξεργασία, έχει την επιθυμητή (ίσως και γνώριμη) από τον πελάτη γεύση – χρώμα – υγρασία, την επιθυμητή διάρκεια ζωής, την ελκυστική παρουσία, την αντοχή στη μεταφορά και την αποθήκευση, την ανάλογη τιμή και συνοδεύεται από τις απαραίτητες πληροφορίες για τον καταναλωτή. Επιπλέον το αυτό προϊόν «μέλι» δίνει στον καταναλωτή την αίσθηση του υγιεινού, του απαραίτητου στη διατροφή καθημερινά, είναι φιλικό στη χρήση του και τέλος ενδέχεται να κρυσταλλώσει, χωρίς όμως να μειωθεί η ποιότητά του. Βλέπετε πουθενά στην περιγραφή τη λέξη «συσκευασία» ως διαφορετική οντότητα από τη λέξη «προϊόν»;
Κι όμως, το μεγαλύτερο μέρος από τους 26.000 εργάτες της μελισσοκομίας στη χώρα μας, αγνοούν την αξία της τυποποίησης. Ευθύνες δε πρέπει να ζητά κανείς από κανέναν. Η έλλειψη παιδείας μας, η απούσα πολιτεία, το επαγγελματικό ρίσκο, η πολυνομία, ο αθέμιτος ανταγωνισμός, κ.α. μας στρίμωξαν και καταφέραμε το καλύτερο μέλι του κόσμου, να αγκομαχά οικονομικά!
Τρανό παράδειγμα ο κλάδος του κρασιού, που κατάφερε με ένα υποδεέστερο του μελιού προϊόν, με τη συσκευασία να το πουλά στην τιμή του μελιού (ίσως και περισσότερο). Πολυτελή μπουκάλια, ετικέτες με έργα επωνύμων, ανάγλυφες, σε ακριβά χαρτιά, αρχαία ονόματα χρυσοτυπία, φελλοί τυπωμένοι, με κερί κ.λπ. Το ίδιο και τα συνοδευτικά έντυπα, οι αφίσες, οι ιστοσελίδες, τα επιχειρηματικά δώρα. Μη μιλήσουμε για τις κάβες-κοσμηματοπωλεία, για το ύφος φιλοσόφου των πωλητών, τις εκδηλώσεις και τα χάπενινγκ στις εκθέσεις. Όλα έντεχνα και μυσταγωγικά.
Επανερχόμαστε στην ετικέτα «διαβατήριο» του παραγωγού προς την επιτυχία. Την ετικέτα που πρέπει να έχει τα χρώματα της ευεξίας και της ευτυχίας. Να ακτινοβολεί παιδικότητα –με την καλή έννοια– και αμεσότητα με τη φύση. Αυτή την ετικέτα που πρέπει ο δημιουργός της να είναι συνεργάτης με τον παραγωγό και που η ανάπτυξη του ενός, να είναι αλληλένδετη με την ανάπτυξη του άλλου.